Η ιστορία αναφέρεται στο δώρο που έκανε στη μικρή Κλάρα ο νονός της, ο Ντροσελμάγιερ, την παραμονή των Χριστουγέννων σε μια μικρή γερμανική πόλη. Ήταν ένας κινούμενος στρατιώτης, που λειτουργούσε ως καρυοθραύστης.
Μουσική: Pyotr Ilyich Tchaikovsky
Λιμπρέτο: Marius Petipa,
παραμύθι: E.T.A. Hoffmann, προσαρμοσμένο από τον Aivars Leimanis,
Το παραμύθι του Hoffman “Ο Καρυοθραύστης και ο Βασιλιάς των Ποντικών” μία σκληρή
ιστορία για την ανθρώπινη φύση και τη φιλία, διασκευάστηκε το 1816 από τον Αλέξανδρο Δουμά, ο οποίος
με μεγάλη ευαισθησία μετέτρεψε την ιστορία του Καρυοθραύστη σε ένα τρυφερό
παιδικό παραμύθι που διαβάζεται μέχρι τις μέρες μας.
Το 1891, ο Μάριους Πετιπά, χορογράφος του Ιμπέριαλ Μπαλέ
της Αγίας Πετρούπολης, αποφάσισε να χορογραφήσει την διασκευή του Αλέξανδρου
Δουμά και παρήγγειλε στον Πιοτρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι την σύνθεση της μουσικής.
Η
πανηγυρική πρεμιέρα του Καρυοθραύστη (Щелкунчик, Στσελκούντσικ, στα ρωσικά) δόθηκε μαζί
με την όπερα Γιολάντα στις 6
Δεκεμβρίου 1892 (18
Δεκεμβρίου με το νέο ημερολόγιο) στο θέατρο Μαρίνσκι της Αγίας
Πετρούπολης.
Έκτοτε το μπαλέτο έχει χορογραφηθεί από πολλούς
χορογράφους, όπως οι Ζωρζ Μπαλανσίν, Ρούντολφ Νουρέγιεφ, Μιχαήλ Μπαρίσνικωφ
κ.α.
Ο Καρυοθραύστης, που
διαρκεί γύρω στα 85 λεπτά, είναι από τις δημοφιλέστερες συνθέσεις του
Τσαϊκόφσκι. Η μουσική του ανήκει στη Ρομαντική περίοδο και περιέχει πασίγνωστες
μελωδίες (Overture, March,Trepak, Waltz of Flowers, Dance of the Sugar
Plum Fairy)
ΠΡΩΤΗ ΠΡΑΞΗ
Η Κλάρα γιορτάζει όπως κάθε χρόνο την παραμονή των Χριστουγέννων μαζί με τους γονείς της, τον αδελφό της και τους φίλους της. Ανταλλάσουν δώρα, χορεύουν, παίζουν και στολίζουν το δέντρο.
Ο νονός της Κλάρα, ο Ντροσελμάϊερ, ένας παράξενος μάγος και κατασκευαστής μαγικών παιγνιδιών, διασκεδάζει τα παιδιά με διάφορα παιχνίδια όταν ξαφνικά εμφανίζει μία κούκλα, έναν Καρυοθραύστη.
Κανένα παιδί δεν τον θέλει εκτός από την Κλάρα που αρχίζει να χορεύει μαζί του. Ο αδελφός της Κλάρα, ο Φριτς, παλεύοντας μαζί της, παίρνει την κούκλα και την πετάει. Το πάρτυ τελειώνει και όλα τα παιδιά πηγαίνουν να κοιμηθούν.
Είναι μεσάνυχτα. Η Κλάρα δεν μπορεί να κοιμηθεί, σηκώνεται, πηγαίνει στο δέντρο κρατώντας τον αγαπημένο της Καρυοθραύστη και εκεί την παίρνει ο ύπνος. Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο μεγαλώνει-μεγαλώνει και τα πάντα χάνουν τις αναλογίες τους. Η Κλάρα ονειρεύεται.....
Ξαφνικά το δωμάτιο μεταμορφώνεται και από τους τοίχους ξεπροβάλλει ένας στρατός ποντικιών φοβίζοντας την Κλάρα. Όλα τα παιχνίδια με αρχηγό τον Καρυοθραύστη ζωντανεύουν και αρχίζουν μία πάλη με τα ποντίκια.
Την στιγμή που όλα δείχνουν ότι ο Βασιλιάς των Ποντικιών έχει νικήσει τον Καρυοθραύστη, η Κλάρα πετάει την παντόφλα της στον Βασιλιά και σώζει τον Καρυοθραύστη.
Αυτή η πράξη της Κλάρας, συγκινεί τον Ντροσελμάιερ και μεταμορφώνει τον Καρυοθραύστη σε Πρίγκιπα.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΑΞΗ
Ο Πρίγκιπας ζητάει από την Κλάρα να την πάει στο παλάτι του. Έτσι, αρχίζει ένα μαγικό ταξίδι προς τη χώρα της Φαντασίας. Στην διάρκεια του ταξιδιού, περνούν από διάφορα παράξενα μέρη, από τη χώρα της Βασίλισσας του Χιονιού, από τη χώρα των Γλυκών, συναντούν τη Ζαχαρένια Νεράιδα και φτάνουν στη χώρα των Λουλουδιών. Εκεί, υπέροχες νιφάδες στροβιλίζονται στους ρυθμούς του βαλς.
Οι νιφάδες βοηθούν με το φέγγος τους να περάσουν η Κλάρα και ο Πρίγκιπας μέσα από μία καταιγίδα μέχρι να φτάσουν στην Μαγική Χώρα του Πρίγκιπα όπου τους περιμένει ένα ωραίο παλάτι γεμάτο παιχνίδια.
Προς τιμήν τους αρχίζει ένα φεστιβάλ χορών από όλες τις χώρες του κόσμου, την Αραβία, την Ινδία, την Κίνα, την Ρωσία.......
Η νύχτα όμως περνάει γρήγορα και ξημερώνει.
Η Κλάρα ξυπνά κάτω από το δέντρο, χωρίς τους καινούριους φίλους της, κρατώντας στην αγκαλιά της τον Καρυοθραύστη-κούκλα και έχοντας στο μυαλό της τις υπέροχες αναμνήσεις από αυτά τα μαγικά Χριστούγεννα
Ο Καρυοθραύστης ζωντανεύει και, σαν καβγατζής που είναι τα βάζει με όλα τα άλλα παιχνίδια της Κλάρας που ζωντάνεψαν κι αυτά.
Η νεαρή Κλάρα έχει ξετρελαθεί με τον Πρίγκιπα Καρυοθραύστη, του οποίου η ζωή σώθηκε στη Μάχη των Παιχνιδιών, στην 1η πράξη.
Εσάς ποια είναι η αγαπημένη σας χριστουγεννιάτικη ιστορία?