Πού πας χελωνάκι; Καρέττα καρέττα: η πρώτη φωλιά του 2013 στη Ζάκυνθο

 

Η πρώτη φωλιά της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta για το 2013 είναι γεγονός.Αποτελεί σπουδαίο γεγονός επειδή δείχνει τη "φιλοπατρία" των χελονώνπρος τις περιοχές που γεννήθηκαν.  Η Ζάκυνθος αποτελεί τον μεγαλύτερο βιότοπο αναπαραγωγής στη Μεσόγειο και συνήθως εκεί ξεκινά κάθε χρόνο η φωλεοποίηση.  Έτσι συνέβη και φέτος, αλλά νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά.

Οι φύλακες του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου διαπίστωσαν την ύπαρξη της πρώτης φωλιάς στην παραλία Γέρακας το πρωί της 11ης Μαΐου. Την επόμενη μέρα καταγράφηκε και η άφιξη δύο χελωνών στην παραλία της νησίδας Μαραθονήσι.

Από εξέταση των στοιχείων που συλλέγει συστηματικά ο ΑΡΧΕΛΩΝ από το 1984 διαπιστώνεται ότι τόσο νωρίς δεν έχει ξαναγίνει φωλιά θαλάσσιας χελώνας. Αυτό ίσως να οφείλεται στην άνοδο της θερμοκρασίας της θάλασσας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Οι χελώνες Καρέττα έρχονται στη Ζάκυνθο από διάφορα μέρη της Μεσογείου. Δύο σημαντικοί βιότοποι διατροφής τους βρίσκονται στη βόρεια Αδριατική και στον Κόλπο Γκαμπές στην Τυνησία. Αυτό αρχικά τεκμηριώθηκε από αναφορές χελωνών που είχαν μαρκαριστεί από τον ΑΡΧΕΛΩΝ και μετέπειτα επιβεβαιώθηκε με τοποθέτηση σε χελώνες δορυφορικών πομπών. Οι χελώνες συγκεντρώνονται από τον Μάρτιο – Απρίλιο στον Κόλπο του Λαγανά όπου ζευγαρώνουν και οι θηλυκές ετοιμάζονται για την ωοτοκία.
Εκτός από τη Ζάκυνθο ο ΑΡΧΕΛΩΝ εργάζεται συστηματικά και σε άλλες περιοχές ωοτοκίας όπως στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη περιοχή ωοτοκίας στη Μεσόγειο, το Λακωνικό Κόλπο, την Κορώνη και σε τρεις περιοχές στην Κρήτη (Ρέθυμνο, Χανιά, Κόλπος Μεσσαράς).
Συνολικά θα παρακολουθούνται καθημερινά μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, περίπου 75 χιλιόμετρα παραλίας, όπου αναμένεται να καταγραφούν και να προστατευτούν περίπου 2500 φωλιές. Τα προγράμματα του ΑΡΧΕΛΩΝ πραγματοποιούνται με τη συμμετοχή τουλάχιστον 450 ερευνητών από πολλές χώρες που εθελοντικά προσφέρουν το πολύτιμο έργο τους. Τα προγράμματα αυτά πέραν από το ότι διασφαλίζουν την ενεργό προστασία ενός απειλούμενου είδους, αποτελούν και συμβολή της χώρας μας στη διεθνή προσπάθεια για την προστασία της παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς.

                                                         

Κάθε καλοκαίρι περισσότερες από 2.500 καρέτα καρέτα έρχονται να γεννήσουν στις θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας(στο χάρτη έχουν κόκκινο χρώμα)Όπως φαίνεται και στο χάρτη,οι παραλίες στη Ζάκυνθο και συγκεκριμένα στον κόλπο Λαγανά έχουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση φωλιών χελωνών από οπουδήποτε αλλού στη Μεσόγειο,με περίπου 1.500 φωλιές μόνο σε 5χμ παραλίας,900 χελώνες έρχονται να γεννήσουν τα αυγά τους στις παραλίες της Ζακύνθου!  






                                            ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΦΩΛΙΑΣ
   Αφού αφήσει το νερό η θηλυκή θαλάσσια χελώνα ανεβαίνει στην παραλία για να βρει ένα σημείο κατάλληλο για να κάνει τη φωλιά της. Εάν ενοχληθούν από φώτα ή θόρυβο στην παραλία μπορεί να γυρίσουν στο νερό χωρίς να γεννήσουν. Μόλις το θηλυκό έχει βρει μια θέση για να γεννήσει, φτιάχνει ένα λάκκο για το σώμα της διώχνοντας την επιφανειακή στεγνή άμμο με τα πτερύγιά της. Μετά χρησιμοποιώντας εναλλάξ κινήσεις των πίσω πτερυγίων της σκάβει μια τρύπα σε σχήμα φιάλης, τον αυγοθάλαμο. Όταν η
χελώνα έχει τελειώσει το σκάψιμο, γεννά τα αυγά μέσα στον αυγοθάλαμο ένα-ένα ή δυο-δυο τη φορά.Γεννάνε γύρω στα 120 αυγά που έχουν το σχήμα και το μέγεθος ενός μπαλάκι του πιγκ πογκ. Κατά τη διάρκεια της ωοτοκίας τα μάτια της εκκρίνουν δάκρυα, δηλαδή ένα υγρό από ένα ειδικό αδένα. Αυτό το υγρό αποβάλλει τα περίσσεια άλατα και επίσης διατηρεί τα μάτια υγρά και καθαρά από την άμμο. Αμέσως αφού τελειώσει την ωοτοκία, αρχίζει να σκεπάζει τον αυγοθάλαμο. Όταν αυτό ολοκληρωθεί, η χελώνα αρχίζει να συμπιέζει σταθερά τη χαλαρή άμμο πάνω από τα αυγά με τα πίσω πτερύγιά της. Στη συνέχεια, σκεπάζει τη θέση της φωλιάς πετώντας αρκετή άμμο με σαρωτικές κινήσεις των πρόσθιων πτερυγίων και επιστρέφει στη θάλασσα.Μετά από 15 μέρες η χελώνα θα ξαναεπιστρέψει στον ίδιο χώρο να γεννήσει και πάλι περίπου 120 αυγά . Αυτό μπορεί να επαναληφθεί και τρίτη και τέταρτη φορά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Έπειτα από 60 περίπου μέρες τα μικρά χελωνάκια θα βγουν από τη φωλιά τους και θα κατευθυνθούν προς τη θάλασσα που είναι το πιό φωτεινό σημείο μέσα στη νύχτα. Από τα θαλάσσια ρεύματα μεταφέρονται στο ανοικτό πέλαγος. Εκεί θα περάσουν τα πρώτα 20-30 χρόνια της ζωής τους μέχρι να ενηλικιωθούν.