Πέμπτη 2 Μαΐου 2013

Πασχαλινές δημιουργίες (Α) Βαφή αυγών

  Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα είναι 
το βάψιμο των αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη.


Οι γιαγιάδες μας εδώ στην Αμφίκλεια τα αυγά τα έβαφαν με φυσικά υλικά και συνήθως με κρεμμυδόφυλλα.

                            

        Εμείς στο σχολείο ζωγραφίσαμε τα αυγά με κηρομπογιά
                               και ύστερα τα βάψαμε
                 

               Να και τα αυγά που έβαψε η Μαρία με τη γιαγιά της

                       

            


   





Το αυγό, πανάρχαιο σύμβολο της γένεσης του κόσμου,της
 γέννησης της ζωής,το συναντάμε σε πολλές λατρείες, τόσο πρωτόγονες, όσο και περισσότερο εξελιγμένες.
Είναι στη λαϊκή και μυθολογική φαντασία το σύμβολο της ζωής.
Έχει μέσα του δύναμη ζωική και πίστευαν πως μπορούσε να την μεταδώσει στους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά. 
 Στην ελληνική αρχαιότητα αποθέτανε αυγά στα χέρια ειδωλίων του Διονύσου ωςσύμβολα αναγέννησης.

Στην ελληνική μυθολογία η Λήδα, από την ένωσή της με τον Δία, γέννησε ένα αυγό από όπου αναδύθηκαν οι Διόσκουροι. 
Είναι γεγονός πως τα χρωματιστά αυγά τα συναντάμε στην αρχαιότητα, στη Ρώμη, στην Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο, ως δώρα στις ανοιξιάτικες γιορτές μαζί με κουνέλια τα οποία είναι το σύμβολο της γονιμότητας.
 Στη χριστιανική θρησκεία το αυγό συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός - όπως το περίβλημα του αυγού, αλλά έκρυβε μέσα του τη "Ζωή",αφού από αυτόν βγήκε ο Χριστός και αναστήθηκε. 
 Μπορεί τα τελευταία χρόνια το αυγά να βάφονται σε διάφορα χρώματα, όμως η παράδοση τα θέλει κόκκινα. 
Πώς ακριβώς όμως, καταλήγουμε στην επιλογή του κόκκινου χρώματος, δεν είναι ξεκάθαρο. Οι εξηγήσεις που υπάρχουν, είναι πολλές.
Μία από τις πιο αποδεκτές είναι πως το κόκκινο συμβολίζει το αίμα και τη θυσία του Ιησού. Μία εξήγηση που δίνεται συχνά, λέει ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να του φέρονται καλά! Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, αυτά βάφτηκαν κόκκινα!
Μία άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη "όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα". Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.
Μία παραλλαγή της παραπάνω ιστορίας, θέλει μία δύσπιστη γυναίκα να μην πιστεύει την είδηση της Ανάστασης Του Ιησού και να λέει: "Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα, τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός". Και τότε αυτά έγιναν κόκκινα"!
Κόκκινο είναι και το χρώμα της χαράς. Χαράς για την Ανάσταση του Χριστού.
Πάντως το πρώτο αυγό που βάφεται σε κάθε σπίτι ανήκει στην Παναγία και το φυλάνε στο εικονοστάσι όλο το χρόνο μέχρι το επόμενο Πάσχα, αφού λένε πως δεν χαλάει όλη την χρονιά. Με αυτό σταύρωναν τα παιδιά από το κακό το μάτι.

Υπάρχει κι άλλη μια ερμηνεία πιο ορθολογική για ορισμένους. Τη Σαρακοστή οι περισσότεροι νήστευαν κι έτσι τα αυγά που γεννούσαν οι κότες περίσσευαν. Τι να τα έκαναν τόσα αυγά οι νοικοκυρές; Τα φύλαγαν λοιπόν για το Πάσχα. Την ημέρα της Λαμπρής ήταν το πρόχειρο άφθονο φαγώσιμο που μπορούσαν να φιλέψουν. Τα έβαφαν και κόκκινα που είναι χρώμα χαρούμενο και ξορκιστικό και με διάφορα άλλα χρώματα. Συχνά τα στόλιζαν με ζωγραφιές ή με μαργαρίτες, φτέρες ή με αγριολούλουδα του ελληνικού κάμπου για να γίνουν πιο ευχάριστα.

Το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο και συμβολίζει πάλι την Ανάσταση. Όπως το κλωσσόπουλο σπάει το κέλυφος του αυγού και βγαίνει στο φως της ζωής, έτσι -αυτός ήταν ο συμβολισμός- κομματιάζονται του θανάτου τα δεσμά και από του τάφου τα βάθη ξανάρχεται η ζωή.

Το έθιμο αυτό καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη βυζαντινή αυλή από το Μεγάλο Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Αγία Ελένη, με επίσημη τελετή που γινόταν το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Οι καλεσμένοι τσούγκριζαν με τον αυτοκράτορα και τη βασιλομήτορα τα αυγά και στη συνέχεια ακολουθούσε γεύμα στο πασχαλινό τραπέζι.
 
΄Αλλοι υποστηρίζουν ότι το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών ξεκίνησε μάλλον στην Βόρεια Αγγλία ως παιχνίδι: Ο κάτοχος του πιο γερού αυγού, ήταν ο νικητής!

Πολλοί καλλιτέχνες ζωγραφίζουν θαυμάσια αυγά, άλλοι πάλι τα σκαλίζουν με υπομονή.



Αυγά με κόκκινο μεταξωτό ύφασμα και ζωγραφική παράσταση 

 Σοκολατένια αυγά, διακοσμημένα με ζαχαρόπαστα

                                                                                                                                                        


Διάσημα αυγά

Περίφημα διακοσμητικά αβγά είναι "Φαμπερζέ". Ο Πέτερ Καρλ Φαμπερζέ ( 1846 – 1920) ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Ρώσους χρυσοχόους, κοσμηματοποιούς και σχεδιαστές διακοσμητικών μικροτεχνημάτων. Έγινε γνωστός κυρίως για τα περίφημα αυτοκρατορικά Πασχαλινά Αυγά, φιλοτεχνημένα από πολύτιμα μέταλλα και πολύτιμους λίθους, που γοήτευσαν τη ρωσική και τις άλλες βασιλικές Αυλές και κατέκτησαν τις αγορές της Ευρώπης. Ο τσάρος Αλέξανδρος Γ΄ παρήγγειλε το πρώτο από τα αυγά αυτά για την τσαρίνα Μαρία Φιοντόροβα το 1884, ενώ ο διάδοχός του Νικόλαος Β΄ συνέχισε την παράδοση, παραγγέλλοντας στον Οίκο Φαμπερζέ δύο αυγά κάθε χρόνο, ένα για τη μητέρα του και ένα για τη σύζυγό του αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα. Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε μέχρι την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 στη Ρωσία. Μέχρι την επανάσταση είχαν κατασκευαστεί 54 πασχαλινά αυγά Φαμπερζέ και κανένα από αυτά δεν ήταν ίδιο με άλλο.

 


Τα πολύτιμα αυγά του οίκου Φαμπερζέ

Θυμάστε βέβαια και το αυγό του Κολόμβου, που ο διάσημος θαλασσοπόρος κατάφερε να στήσει όρθιο σπάζοντας τη βάση του, αποδεικνύοντας πως μόνον αυτός σκέφτηκε να ταξιδέψει προς τα δυτικά, όταν όλοι ακολουθούσαν την αντίθετη πορεία για τις Ινδίες

Σύγχρονα έργα
                             Κοσμογονικό αυγό, Ψηφιακή δημιουργία του Κιθ Ρέζορ