Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ
Στο μάθημα της Ιστορίας, φέτος, διδαχτήκαμε ότι ο αυτοκράτορας Ηράκλειος, οδηγώντας ο ίδιος το στρατό του, εκστράτευσε δυο φορές κατά των Περσών.
Την πρώτη διέσχισε τη Μικρά Ασία και, χωρίς να πολεμήσει τους Πέρσες που βρίσκονταν εκεί, βάδισε κατά της Περσίας. Ήθελε, καθώς έλεγε, να χτυπήσει το εχθρό στην καρδιά της δικής του χώρας. Τη φύλαξη της Πόλης, όσο θα έλειπε, ανέθεσε στον Πατριάρχη Σέργιο και στο μάγιστρο Βώνο (πρωθυπουργό). Το σχέδιό του πέτυχε. Οι Πέρσες αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από τη Μικρά Ασία και να επιστρέψουν στην Περσία.
Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,
ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε•
Απόδοση στη Νεοελληνική
ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε•
ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,
ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,
ἵνα κράζω σοί• Χαῖρε Νύμφη
ἀνύμφευτε.
ἀνύμφευτε.
(Ρωσική εικόνα του 14ου αι.:ΟΑκάθιστος Ύμνος.
Στο κέντρο εικονίζεται η Παναγία, ενώ καθεμιά από τις μικρές περιφερειακές εικόνες αφορά τη διήγηση ενός από τους 24 "οίκους" τις μικρές του ύμνου)
Στο κέντρο εικονίζεται η Παναγία, ενώ καθεμιά από τις μικρές περιφερειακές εικόνες αφορά τη διήγηση ενός από τους 24 "οίκους" τις μικρές του ύμνου)
Απόδοση στη Νεοελληνική
Σε σένα Θεοτόκε την Υπέρμαχο Στρατηγό με ευγνωμοσύνη η Πόλη σου αποδίδει τη νίκη.Και σου αναπέμπει θερμές ευχαριστίες επειδή (με τη δική σου επέμβαση) λυτρώθηκε από τις συμφορές. Όπως όμως διατηρείς το κράτος ακατανίκητο,ελευθέρωσε κι εμένα από κάθε είδους κινδύνους για να σου αναφωνώ:Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε.
"Ο "Ακάθιστος ύμνος", το αριστούργημα αυτό της βυζαντινής υμνογραφίας,αποδίδεται στο Ρωμανό το Μελωδό. Θεωρείται η φωνή ενός λαού, που ξεσηκώθηκε για να ευχαριστήσει την προστάτιδά του, την Παρθένο, την "υπέρμαχο στρατηγό ", όπως την αποκαλεί."
Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ
Στο μάθημα της Ιστορίας, φέτος, διδαχτήκαμε ότι ο αυτοκράτορας Ηράκλειος, οδηγώντας ο ίδιος το στρατό του, εκστράτευσε δυο φορές κατά των Περσών.
Την πρώτη διέσχισε τη Μικρά Ασία και, χωρίς να πολεμήσει τους Πέρσες που βρίσκονταν εκεί, βάδισε κατά της Περσίας. Ήθελε, καθώς έλεγε, να χτυπήσει το εχθρό στην καρδιά της δικής του χώρας. Τη φύλαξη της Πόλης, όσο θα έλειπε, ανέθεσε στον Πατριάρχη Σέργιο και στο μάγιστρο Βώνο (πρωθυπουργό). Το σχέδιό του πέτυχε. Οι Πέρσες αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από τη Μικρά Ασία και να επιστρέψουν στην Περσία.
Κατά τη δεύτερη εκστρατεία (626 μ.Χ.) όμως, οι Πέρσες
τον αιφνιδίασαν. Ενώ εκείνος βρισκόταν στην Περσία, αυτοί συνεννοήθηκαν με τους
Αβάρους και από κοινού πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη από στεριά και θάλασσα.
Ο Ηράκλειος ήταν αδύνατο να επιστρέψει, τόσο μακριά
που βρισκόταν. Ο Πατριράχης Σέργιος και ο μάγιστρος Βώνος πρόσφεραν περισσότερα
χρήματα στους Αβάρους, για να τηρήσουν τη συνθήκη ειρήνης και να λύσουν την
πολιορκία. Οι Άβαροι όμως αρνήθηκαν και παρήγγειλαν στους άρχοντες της Πόλης:
«Παραδώστε μας
την πόλη, γιατί δεν έχετε καμιά ελπίδα να σωθείτε, εκτός αν γίνετε ψάρια και
διαφύγετε κολυμπώντας ή πουλιά και πετάξετε στον ουρανό».
Η προκλητική αυτή απάντηση, αντί να φοβίσει, εξόργισε
τους Βυζαντινούς. Χωρίς δισταγμό και με κάθε μέσο υπερασπίστηκαν την πόλη τους.
Ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της
Παναγίας των Βλαχερνών και ενθάρρυνε το λαό να αντισταθεί.
Πολεμώντας γενναία απέκρουσαν τις επιθέσεις στη στεριά και βύθισαν με τους
δρόμωνές τους τα μονόξυλα των Αβάρων στη θάλασσα. Οι Πέρσες, βλέποντας αυτή την
εξέλιξη, έλυσαν την πολιορκία και αναχώρησαν γρήγορα για τη χώρα τους.
Την 8η Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη
μεγαλύτερη ως τότε απειλή της ιστορίας της. Ο λαός, θέλοντας να
πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου,
συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Τότε, κατά την
παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο»
στην Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του «τῇ
ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».
Η Πόλη σώθηκε. Οι κάτοικοί της απέδωσαν τη σωτηρία της
στην Παναγία και όρθιοι, όλη τη νύχτα, έψαλαν προς τιμή της τον Ακάθιστο
Ύμνο .
Η είδηση της νίκης έφτασε και στον αυτοκράτορα. Ο
στρατός του, ενθαρρυμένος τώρα, νίκησε τους Πέρσες σε αλλεπάλληλες μάχες.
Ελευθέρωσε τις υποδουλωμένες περιοχές, ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό και τους
ανάγκασε να υπογράψουν ειρήνη και να επανέλθουν
στα αρχικά τους σύνορα. Ο Ηράκλειος γύρισε θριαμβευτής
στην Κωνσταντινούπολη.
Χάρτης εκστρατείας του Ηράκλειου και των κινήσεων των εχθρών.Με πράσινο χρώμα εμφανίζονται οι κινήσεις των Αβάρων, με κόκκινο των Περσών και με μαύρο του Ηρακλείου.
Ε΄ΤΑΞΗ / Κωνσταντίνος